Đầu tư công cần trở thành đòn bẩy, dẫn dắt đầu tư tư nhân

Theo chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, ngày 30/10 Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 05 năm giai đoạn 2021-2025: đầu tư công trung hạn; tài chính quốc gia và vay, trả nợ công.

Trước đó, chia sẻ bên lề hành lang Quốc hội ngày 29/10, đại biểu Trần Văn Lâm – đoàn Bắc Ninh đã có những đánh giá nhận định về công tác đầu tư công trong thời gian qua cũng như vai trò của đầu tư công trong tăng trưởng kinh tế đất nước trong tình hình mới.

Động lực then chốt của tăng trưởng

Theo đại biểu Trần Văn Lâm – đoàn Bắc Ninh, năm 2025 là năm bản lề quan trọng để Việt Nam bước vào chu kỳ phát triển mới. Dự kiến tốc độ tăng trưởng GDP năm nay có thể đạt trên 8%, tạo đà thuận lợi để năm 2026 hướng đến mục tiêu tăng trưởng hai con số. Bên cạnh đó, hàng loạt chính sách, công cụ pháp luật đang được rà soát, sửa đổi nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, tạo môi trường đầu tư thông thoáng hơn cho doanh nghiệp và nền kinh tế.

Đại biểu khẳng định: “Đầu tư công luôn là “động cơ chính” thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bởi đây là lĩnh vực tạo ra các công trình, dự án hạ tầng thiết yếu, hỗ trợ sự phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực khác”.

“Khi đầu tư công tăng, nguồn lực xã hội cũng được huy động mạnh mẽ hơn, kích thích đầu tư tư nhân và tạo hiệu ứng lan tỏa tới toàn bộ nền kinh tế”- đại biểu nhấn mạnh.

Nguồn vốn đầu tư công năm 2026 dự kiến vượt 1 triệu tỷ đồng. Đây là con số được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm và củng cố niềm tin thị trường.

Tuy nhiên, đại biểu Lâm nhấn mạnh: “Không phải cứ tăng đầu tư công là tốt. Điều quan trọng là hiệu quả đầu tư.”

Ông cho rằng, trong ngắn hạn, đầu tư công có thể giúp tăng trưởng nhanh, nhưng nếu các dự án kém chất lượng, không phát huy được hiệu quả sử dụng, sẽ tạo gánh nặng nợ công cho nền kinh tế và gây áp lực cho tăng trưởng dài hạn.

Vì vậy, yêu cầu đặt ra là phải đồng thời nâng cao chất lượng và hiệu quả đầu tư, đảm bảo các dự án mang lại giá trị thực tế, đóng góp bền vững cho xã hội.

Chìa khóa tháo gỡ điểm nghẽn đầu tư công

Một trong những vấn đề lớn hiện nay là vướng mắc thể chế và thủ tục hành chính vẫn cản trở tiến độ đầu tư công. Từ công tác giải phóng mặt bằng, quy hoạch, đến phê duyệt chủ trương đầu tư, nhiều dự án bị chậm trễ do quy định còn chồng chéo, thiếu linh hoạt.

Theo đại biểu, Quốc hội và Chính phủ thời gian qua đã có nhiều động thái quyết liệt để tháo gỡ điểm nghẽn này. Nhiều cơ chế mang tính “đột phá” được thông qua, trong đó có việc trao thẩm quyền linh hoạt hơn cho Chính phủ trong các trường hợp cấp bách, khi luật hiện hành chưa kịp điều chỉnh, đi kèm với yêu cầu báo cáo, giám sát chặt chẽ tại kỳ họp kế tiếp.

Chính cách tiếp cận “chủ động, linh hoạt, trách nhiệm” này cho thấy quyết tâm cải cách thể chế, chuyển từ “quản lý bằng mệnh lệnh hành chính” sang “quản lý bằng công cụ điều tiết kinh tế”, tạo môi trường thông thoáng cho đầu tư phát triển.

Đại biểu Trần Văn Lâm cho rằng, vai trò của đầu tư công không chỉ dừng lại ở việc chi tiêu ngân sách, mà còn là đòn bẩy để dẫn dắt đầu tư tư nhân.

Ông khẳng định, khi Nhà nước đầu tư vào hạ tầng chiến lược, khu công nghiệp, năng lượng hay logistics, khu vực tư nhân sẽ có thêm niềm tin và động lực để tham gia, cùng chia sẻ nguồn lực phát triển.

“Số lượng và chất lượng đầu tư phải đi cùng nhau. Chỉ khi đầu tư công thực sự hiệu quả và có tính lan tỏa, nó mới trở thành động lực tăng trưởng bền vững, chứ không phải là gánh nặng cho tương lai,” đại biểu Lâm nhấn mạnh.

Ngày 30/10, Quốc hội tiếp tục chương trình làm việc với nội dung trọng tâm là thảo luận về báo cáo đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, định hướng, mục tiêu và các giải pháp chủ yếu cho kế hoạch phát triển năm 2026; Báo cáo của Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về việc ban hành văn bản điều chỉnh nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội để xử lý vấn đề phát sinh khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tháo gỡ vướng mắc do quy định của pháp luật (theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, Nghị quyết số 206/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật);  Báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2025.

Tiếp theo, Quốc hội thảo luận các nội dung: Tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026 (trong đó có Kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 03 năm 2026-2028; tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2025, dự kiến kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2026; tình hình thực hiện kế hoạch tài chính năm 2025, dự kiến kế hoạch tài chính năm 2026 của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do trung ương quản lý).

Kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 05 năm giai đoạn 2021 - 2025: đầu tư công trung hạn; tài chính quốc gia và vay, trả nợ công; dự kiến các kế hoạch: tài chính 05 năm quốc gia giai đoạn 2026 - 2030; đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030.

Tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026 (trong đó có Kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 03 năm 2026 - 2028; tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2025, dự kiến kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2026; tình hình thực hiện kế hoạch tài chính năm 2025, dự kiến kế hoạch tài chính năm 2026 của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do trung ương quản lý).

Kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 05 năm giai đoạn 2021 - 2025: đầu tư công trung hạn; tài chính quốc gia và vay, trả nợ công; dự kiến các kế hoạch: tài chính 05 năm quốc gia giai đoạn 2026-2030; đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030.