Thanh niên nông thôn làm chủ kỹ năng số, mở rộng thị trường nông sản

Xúc tiến thương mại sản phẩm địa phương qua công cụ số

Trong 2 ngày 27 - 28/11, các nhà sáng tạo nội dung đã cùng nhau khám phá các cơ sở sản xuất sản phẩm OCOP, sản phẩm tiêu biểu đặc trưng của địa phương. Tại mỗi điểm đến, các nhà sáng tạo nội dung có cơ hội trực tiếp tìm hiểu về quy trình sản xuất, dây chuyền, vùng nguyên liệu để hiểu về sản phẩm, từ đó có tư liệu sản xuất nội dung, lan tỏa trên nền tảng TikTok thông qua các video ngắn.

Với lượng người theo dõi đông đảo, chỉ sau 12 giờ đăng tải, các video do các nhà sáng tạo nội dung sản xuất gắn hashtag #DacSanHaiPhong nhanh chóng thu hút hơn 10 triệu lượt xem, góp phần lan toả những giá trị văn hóa và phát huy truyền thống tốt đẹp của địa phương.

Đặc biệt, tổng kết chuỗi hành trình, Phiên LIVE Chợ phiên OCOP Hải Phòng trên kênh TikTok của nhà sáng tạo nội dung BTV Ngọc Bamboo, với sự tham gia của nhà sáng tạo nội dung Anh Đoại Đến Đây và sự đồng hành của TikTok Shop. Chương trình diễn ra trên nền tảng TikTok từ 9 - 13 giờ ngày 29/11 với gần 20 sản phẩm đến từ 8 các chủ thể OCOP, doanh nghiệp, nhà bán hàng và cơ sở sản xuất Hải Phòng. Phiên LIVE đã 2 triệu lượt tiếp cận, hơn 301.660 người xem trực tiếp phiên LIVE, bán ra gần 300 đơn hàng.

Những năm gần đây, sản phẩm OCOP nổi lên như một trong những nhóm sản phẩm tiêu biểu của kinh tế nông thôn. Tuy vậy, phần lớn sản phẩm chủ yếu bán theo phương thức truyền thống bán tại điểm trưng bày, bán theo các kênh quen thuộc, phụ thuộc vào du lịch hoặc thương lái. Trong khi đó, hành vi tiêu dùng thay đổi nhanh chóng và các nền tảng số ngày càng chứng minh sức mạnh trong việc tạo lập niềm tin, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường.

Chuỗi hoạt động Hội nghị tập huấn kỹ năng bán sản phẩm OCOP qua phương tiện số, Diễn đàn “Khai thác tiềm năng kinh tế số trong xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP” và Hành trình trải nghiệm quảng bá các điểm sản xuất - du lịch địa phương là minh chứng rõ nhất cho nhu cầu này. Sau thành công tại Sơn La, chương trình tiếp tục được triển khai tại Hải Phòng ngày 29/11 đã thu hút đông đảo thanh niên nông thôn, các chủ cơ sở sản xuất, hợp tác xã và doanh nghiệp nhỏ.

Điểm đáng chú ý là tính thực tiễn của chương trình. Không dừng lại ở lý thuyết, các chuyên gia từ TikTok Shop hướng dẫn cụ thể cách xây dựng gian hàng số, tối ưu nội dung video, vận hành bán hàng và tạo đơn qua livestream. Thay vì “nghe kể” về sức mạnh của kinh tế số, người trẻ được nhìn thấy tại chỗ cách một quy trình truyền thống được chuyển đổi và kết nối vào hệ sinh thái thương mại điện tử.

Tại sự kiện, anh Nguyễn Minh Tuân, nhà bán hàng Chiếu Cói Thân Vui, nhà bán hàng tiêu biểu của Vườn Ươm OCOP, chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm thiết thực về việc định hướng, xác định giá trị bản thân khi xây dựng thương hiệu trên nền tảng số. Từ đó, anh nhấn mạnh các yêu cầu quan trọng và cơ bản khi sản xuất nội dung và livestream bán hàng. “Chuyển đổi số không phải để dành cho người giỏi công nghệ mà dành cho người dám bắt đầu”, anh Nguyễn Minh Tuân chia sẻ.

Anh Đỗ Đức Chính - Phó Bí thư Thành đoàn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam thành phố Hải Phòng - khẳng định: “Với lực lượng thanh niên đông đảo, sáng tạo và thích ứng nhanh, Hải Phòng có đủ điều kiện để hình thành đội ngũ “người kể chuyện số” cho sản phẩm quê hương. Thành đoàn Hải Phòng xác định, đây là nhiệm vụ quan trọng, góp phần đưa tài nguyên bản địa vào không gian số, đồng thời tạo thêm cơ hội việc làm, tăng thu nhập cho thanh niên ở cả khu vực đô thị và nông thôn”.

Khi thanh niên trở thành “đại sứ số”

Tại các buổi tập huấn, dễ nhận thấy sự hứng khởi của thanh niên khi lần đầu được tiếp cận bài bản cách làm thương mại điện tử. Chiếc điện thoại vốn chỉ dùng để liên lạc hay giải trí, nay trở thành công cụ sản xuất nội dung, giúp họ kể câu chuyện về sản phẩm của chính quê hương mình. Có bạn trẻ lần đầu cầm máy quay đi theo đoàn sáng tạo nội dung, chứng kiến cách họ dựng khung hình, viết caption, gắn hashtag, thử nhạc nền và tối ưu lượt xem. Những trải nghiệm ấy tạo nên một “khoảnh khắc nhận thức”: Hoá ra việc quảng bá sản phẩm và du lịch địa phương không phải là chuyện xa vời.

Trong vai trò “cầu nối”, các bạn trẻ có thể hỗ trợ cha mẹ, người thân mở gian hàng số; tạo video ngắn giới thiệu sản phẩm OCOP; livestream bán hàng theo mô hình “chợ số”; lan tỏa hình ảnh du lịch cộng đồng, làng nghề, đặc sản địa phương.

Không chỉ thanh niên, các doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã và hộ sản xuất địa phương cũng đang đứng trước áp lực nâng cao năng lực số. Trong nhiều cuộc trao đổi tại diễn đàn OCOP, nhiều chủ cơ sở thừa nhận, sản phẩm tốt nhưng thiếu câu chuyện, thiếu kênh phân phối hiện đại và thiếu người am hiểu công nghệ để vận hành. Chuỗi hoạt động tại Hải Phòng và Sơn La mở ra một hướng hỗ trợ mới, không chỉ hỗ trợ xúc tiến thương mại, mà còn “định nghĩa lại” tư duy kinh doanh cho doanh nghiệp nông thôn.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Nguyễn Tiến Minh, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp, cho hay, khi công nghệ chạm đến văn hoá, sẽ không chỉ lưu giữ những giá trị văn hoá mà còn làm mới để tồn tại trong tương lai. Khi thanh niên trở thành người kể chuyện, thành những “đại sứ số” thì mỗi câu chuyện địa phương tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ.

Trong bối cảnh nhiều thanh niên nông thôn còn gặp hạn chế về cơ hội việc làm, kỹ năng số chính là “chìa khóa” để họ không bị đứng ngoài cuộc. Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: Ai sẽ dẫn dắt quá trình chuyển đổi số tại địa phương nếu không phải là những người trẻ?

Theo các chuyên gia, livestream không chỉ nhằm chốt đơn mà quan trọng hơn là xây dựng thương hiệu. Mỗi phiên phát trực tiếp là một cơ hội để sản phẩm tiếp cận và được giới thiệu với khách hàng trên cả nước, vì vậy, nội dung cần được chuẩn bị chỉn chu, nhất quán và đủ sức tạo dựng hình ảnh thương hiệu trong mắt người xem. 

Một video ngắn có thể thay thế cả trăm tấm poster, hàng chục hội chợ, nếu biết kể đúng câu chuyện, chọn đúng khung hình, tạo niềm tin bằng sự chân thật. Hành trình của các nhà sáng tạo nội dung cho thấy du lịch trải nghiệm hoàn toàn có thể kéo sản phẩm OCOP "đi cùng". Một điểm check-in đẹp, một quy trình làm sản phẩm thú vị… đều có thể trở thành chất liệu lan tỏa mạnh mẽ. Livestream, thương mại điện tử và video ngắn giúp doanh nghiệp nhỏ “bước ra thị trường quốc gia” mà không cần phụ thuộc vào hệ thống phân phối truyền thống.

Điều quan trọng hơn, qua chương trình, doanh nghiệp và thanh niên nông thôn hiểu rằng, kinh tế số không phải là thứ “quá xa” hay “quá khó”, mà là công cụ có thể học nhanh, làm ngay và tạo hiệu quả rõ rệt. Kinh tế số không bắt đầu bằng phần mềm hay thiết bị, mà bắt đầu bằng năng lực con người. Khi thanh niên nông thôn được trao kỹ năng, khi các SME được tiếp sức bằng nền tảng số, quá trình chuyển đổi sẽ diễn ra tự nhiên, từ nhu cầu thật, vấn đề thật.

Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu phát triển kinh tế số chiếm 20% GDP vào năm 2025, các mô hình như vậy là cần thiết để thu hẹp khoảng cách số, tạo lực đẩy mới cho kinh tế nông thôn. Điều còn lại là duy trì sự đồng hành, tạo thêm môi trường thực hành, cung cấp nền tảng hỗ trợ và khuyến khích thanh niên nông thôn trở thành lực lượng tiên phong của chuyển đổi số.